Sophie

Sophie

distrib > Mageia > 2 > i586 > media > core-updates > by-pkgid > 0c5a0f3eb9eeb232afe2e71ace7661e5 > files > 86

kde-l10n-handbooks-nl-4.8.5-1.1.mga2.noarch.rpm

<?xml version="1.0" ?>
<!DOCTYPE book PUBLIC "-//KDE//DTD DocBook XML V4.2-Based Variant V1.1//EN" "dtd/kdex.dtd" [
  <!ENTITY kappname "&jovie;">
  <!ENTITY package "kdeaccessibility">
  <!ENTITY mbrola "<application
>MBROLA</application
>">
  <!ENTITY qdbus "<application
>qdbus</application
>">
  <!ENTITY % imageobjectco.module "INCLUDE">
  <!ENTITY % addindex "IGNORE">
  <!ENTITY % Dutch "INCLUDE">
]>
<!-- Note to translators: KTTSD is meant to be built under KDE
     versions 3.2 and later.  Please avoid entities that won't
     be defined under those KDE versions.  Thanks.
-->

<!-- kdoctemplate v0.9 January 10 2003
     Changes to comments to clarify entity usage January 10 2003
     Minor update to "Credits and Licenses" section on August 24, 2000
     Removed "Revision history" section on 22 January 2001
     Changed to Installation/Help menu entities 18 October 2001
     Other minor cleanup and changes 18 October 2001
     FPI change and minor changes November 2002 -->

<!--
This template was designed by: David Rugge davidrugge@mindspring.com
with lots of help from: Eric Bischoff ebisch@cybercable.tm.fr
and Frederik Fouvry fouvry@sfs.nphil.uni-tuebingen.de
of the KDE DocBook team.

You may freely use this template for writing any sort of KDE documentation.
If you have any changes or improvements, please let us know.

Remember:
- in XML, the case of the <tags
> and attributes is relevant ;
- also, quote all attributes.

Please don't forget to remove all these comments in your final documentation,
thanks ;-).
-->

<!-- ................................................................ -->

<!-- The language must NOT be changed here. -->
<!-- If you are writing original documentation in a language other -->
<!-- than English, change the language above ONLY, not here -->
<book lang="&language;">

<bookinfo>
<title
>Het handboek van &jovie;</title>

<authorgroup>
<author
><personname
> <firstname
>Jeremy</firstname
> <surname
>Whiting</surname
> </personname
> <email
>jpwhiting@kde.org</email
> </author>
<author
><personname
> <firstname
>Gary</firstname
> <othername
>R.</othername
> <surname
>Cramblitt</surname
> </personname
> <email
>garycramblitt@comcast.net</email
> </author>

&Antoon.Tolboom; 

</authorgroup>

<copyright>
<year
>2009</year>
<holder
>Jeremy Whiting</holder>
</copyright>
<copyright>
<year
>2004-2005</year>
<holder
>Gary R. Cramblitt</holder>
</copyright>
<!-- Translators: put here the copyright notice of the translation -->
<!-- Put here the FDL notice.  Read the explanation in fdl-notice.docbook
     and in the FDL itself on how to use it. -->
<legalnotice
>&FDLNotice;</legalnotice>

<!-- Date and version information of the documentation
Don't forget to include this last date and this last revision number, we
need them for translation coordination !
Please respect the format of the date (YYYY-MM-DD) and of the version
(V.MM.LL), it could be used by automation scripts.
Do NOT change these in the translation. -->

<date
>2010-05-31</date>
<releaseinfo
>0.6 (&kde; 4.5)</releaseinfo>

<!-- Abstract about this handbook -->

<abstract>
<para
>&jovie; - het Tekst-naar-spraak systeem van &kde;  - is een op plugins gebaseerde service die het mogelijk maakt voor elk &kde; (of niet-&kde;) programma voor te lezen via het &DBus;-interface. </para>

<para
>&jovie; is de uitvoering van de &kde; spraakuitvoer API.</para>

</abstract>

<!-- This is a set of Keywords for indexing by search engines.
Please at least include KDE, the KDE package it is in, the name
 of your application, and a few relevant keywords. -->

<keywordset>
<keyword
>KDE</keyword>
<keyword
>Toegankelijkheid</keyword>
<keyword
>kdeaccessibility</keyword>
<keyword
>TTS</keyword>
<keyword
>Spraakuitvoer</keyword>
<keyword
>Jovie</keyword>
<keyword
>spraak-verdeler</keyword>
<keyword
>espeak</keyword>
<keyword
>festival</keyword>
<keyword
>flite</keyword>
<keyword
>hadifix</keyword>
<keyword
>MBROLA</keyword>
<keyword
>freetts</keyword>
<keyword
>epos</keyword>
<keyword
>SSML</keyword>
</keywordset>

</bookinfo>

<!-- The contents of the documentation begin here.  Label
each chapter so with the id attribute. This is necessary for two reasons: it
allows you to easily reference the chapter from other chapters of your
document, and if there is no ID, the name of the generated HTML files will vary
from time to time making it hard to manage for maintainers and for the CVS
system. Any chapter labelled (OPTIONAL) may be left out at the author's
discretion. Other chapters should not be left out in order to maintain a
consistent documentation style across all KDE apps. -->

<!-- ====================================================================== -->

<chapter id="introduction">
<title
>Inleiding</title>

<!-- The introduction chapter contains a brief introduction for the
application that explains what it does and where to report
problems. Basically a long version of the abstract.  Don't include a
revision history. (see installation appendix comment) -->

<para
>&jovie; is een subsysteem binnen &kde; om spraakuitvoer (TTS) mogelijk te maken. Het geeft &kde; programmeurs een gemeenschappelijke API  om TTS mogelijkheden aan hun toepassingen te geven. Het geeft ook enige aardige mogelijkheden voor de gebruiker. </para>

<para
>Eigenschappen voor de gebruiker</para>

<itemizedlist>
<listitem
><para
>Spreekt de inhoud van een tekst bestand</para
></listitem>
<listitem
><para
>Spreekt de &kde; notificatie meldingen (KNotify)</para
></listitem>
<listitem
><para
>Spreekt de tekst of een gedeelte van de tekst van een web pagina in &konqueror;.</para
></listitem>
<listitem
><para
>Spreekt een gedeelte of de gehele tekst in de &kate; tekstverwerker, ook als &kate; door een andere &kde; toepassing gestart wordt</para
></listitem>
<listitem
><para
>De tekst wordt gesproken via een spraak-verdeler, dus iedere spraak-verdeler-backend kan worden gebruikt (espeak, festival, &etc;)</para
></listitem>
<listitem
><para
>Door de gebruiker te configureren filters voor het vervangen van verkeerd uitgesproken woorden, kiezen van spraak synthesizers, en transformeren van XHMTL/&XML; documenten.</para
></listitem>
</itemizedlist>

<para
>Eigenschappen voor de programmeur</para>

<itemizedlist>
<listitem
><para
>Voorrang systeem voor de schermlezeruitvoer,  waarschuwingen en berichten, terwijl de reguliere tekst uitgespoken wordt </para
></listitem>
<listitem
><para
>Staat het genereren van spraak vanaf de commandoregel (of via shell scripts) toe door het &qdbus;-programma te gebruiken .</para
></listitem>
<listitem
><para
>Voorziet in een gemakkelijk te gebruiken interface om spraak te genereren</para
></listitem>
<listitem
><para
>Toepassingen hoeven geen details over het geluidsysteem te weten.</para
></listitem>
<listitem
><para
>In de toekomst: Voorziet in ondersteuning voor Speech-Markup-talen zoals VoiceXML, Sable, &Java; Speech Markup Language (JSML), en Speech Markup Meta language (SMML).</para
></listitem>
<listitem
><para
>In de toekomst: Voorziet in gelimiteerde ondersteuning voor embedded  spraak markers.</para
></listitem>
<listitem
><para
>Asynchronisch om blokeren van het systeem te voorkomen.</para
></listitem>
</itemizedlist>

<para
>&jovie; bestaat uit diverse programma's: <variablelist>

<varlistentry>
<term
><command
>jovie</command
></term>
<listitem
><para
>De spraakuitvoer-daemon van &kde;,.die een niet-&GUI;-toepassing is, voorziet in TTS diensten voor toepassingen via &DBus;. Het is ook aanwezig in het systeemvak. </para
></listitem
></varlistentry>

<varlistentry>
<term
><command
>libkhtmlkttsdplugin</command
></term>
<listitem
><para
>Een plugin voor de webbrowser &konqueror; die het mogelijk maakt om de tekst  van een web pagina of een gedeelte ervan uit te spreken. </para
></listitem
></varlistentry>

<varlistentry>
<term
><command
>ktexteditor_kttsd</command
></term>
<listitem
><para
>Een plugin voor de tekst editor &kate; die het mogelijk maakt om de tekst  van een tekst bestand of een gedeelte ervan uit te spreken. </para
></listitem
></varlistentry>

</variablelist>
</para>

<!-- ...................................................................... -->

<sect1 id="support">
<title
>Ondersteuning</title>
<para
>Behalve in de Bugzilla databank van &kde; (<ulink url="http://bugs.kde.org/"
>http://bugs.kde.org/</ulink
> zijn er ook discussies over &jovie; in de kde-accessibility mailing lijst.  Aanmelden bij <ulink url="https://mail.kde.org/mailman/listinfo/kde-accessibility"
> https://mail.kde.org/mailman/listinfo/kde-accessibility</ulink
> Ontwikkelaars zijn ook te vinden in het IRC kanaal (irc.kde.org, channel #kde-accessibility). </para>
</sect1>

</chapter>

<!-- ====================================================================== -->

<chapter id="using-kapp">
<title
>&jovie; gebruiken</title>

<para>
<warning
><para
>Voordat  u &jovie; kunt gebruiken dient u minstens een spraak-verdeler te installeren en te controleren of deze werkt. Zie <xref linkend="installation"/>. </para
></warning
></para>

<!-- ...................................................................... -->


<sect1 id="starting-jovie">
<title
>Beginnen van <command
>jovie</command
></title>

<para
>Om het &jovie; systeem te beginnen, type het volgende commando in een &konsole; </para>

<para
><userinput
>jovie</userinput
></para>

<para
>of klik op &jovie; in het &kde; menu</para>

<para
>Bij de eerste keer opstarten van <command
>jovie</command
> of indien er geen sprekers ingesteld zijn, zal het <guilabel
>Sprekers</guilabel
> scherm verschijnen. Zie <xref linkend="configure-talkers"/> . Indien u reeds minstens één spreker ingesteld heeft zal het <guilabel
>Algemeen</guilabel
> scherm verschijnen. Zie <xref linkend="general"/>.</para>

</sect1>

<!-- ...................................................................... -->


<sect1 id="configure-talkers">
<title
>Sprekers instellen</title>

<para
>De meeste TTS-synthesizers bieden meerdere talen en stemmen aan,  en ook verschillende mannelijke of vrouwelijke stemmen die zich in geluidssterkte en snelheid onderscheiden U kunt ook meerdere varianten voor een synthesizer instellen. Elke combinatie van taal, synthesizer, stem, geslacht, geluidssterkte, en snelheid wordt een spreker genoemd. U dient minstens één spreker te configureren voordat u &jovie; kunt starten om tekst voor te lezen, anders wordt een standaard stem gebruikt.</para>

<note
><para
>Meerdere sprekers voor dezelfde synthesizer is vergelijkbaar met meerdere printopdrachten voor dezelfde printer.</para
></note>

<para
>Wanner u op de <guilabel
>sprekers</guilabel
> tab in <command
>jovie</command
> klikt zal het <guilabel
>spekers</guilabel
> scherm verschijnen. Dit scherm verschijnt ook automatisch wanneer u <command
>jovie</command
> opstart en er geen sprekers geconfigureerd zijn.</para>

<para>
<screenshot>
<screeninfo
>De Tekst-tot-spaak beheerder van &kde; (tab Sprekers).</screeninfo>
    <mediaobjectco>
        <imageobjectco>
            <areaspec units="calspair">
                <area id="pt-talker-1" coords="1 1"/>
                <area id="pt-talker-2" coords="1 1"/>
                <area id="pt-talker-3" coords="1 1"/>
                <area id="pt-talker-4" coords="1 1"/>
                <area id="pt-talker-5" coords="1 1"/>
                <area id="pt-talker-6" coords="1 1"/>
            </areaspec>
            <imageobject>
                <imagedata fileref="talkers.png" format="PNG"/>
            </imageobject>
        </imageobjectco>
        <textobject>
            <phrase
>De Tekst-tot-spaak beheerder van &kde; (tab Sprekers)</phrase>
        </textobject>
    </mediaobjectco>
</screenshot>
</para>

<para>
<calloutlist>
<callout arearefs="pt-talker-1"
><para
>Klik om een nieuwe spreker toe te voegen.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-talker-2"
><para
>Alle reeds geconfigureerde <guilabel
>sprekers</guilabel
> worden hier weergegeven De <guilabel
>spreker</guilabel
> met de hoogste prioriteit wordt bovenaan weergegeven. De bovenste spreker zal gebruikt worden wanneer een toepassing niet een spreker gedefinieerd heeft.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-talker-3"
><para
>Wanneer u door een muisklik een spreker in de lijst markeert kunt u deze verwijderen door op deze knop te drukken.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-talker-4"
><para
>Klik op een spreker in de lijst en klik op deze knop de configuratie te wijzigen. Zie hier onder.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-talker-5"
><para
>Wanneer u door een muisklik een spreker in de lijst markeert kunt u deze door deze knop een regel naar beneden verplaatsen. De positie van een spreker in de lijst bepaalt ook zijn prioriteit.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-talker-6"
><para
>Klik op een van deze knoppen om de wijzigingen die u gemaakt heeft op het reeds lopende &jovie; systeem toe te passen.</para
></callout>
</calloutlist>
</para>

<para
>Wanneer u de knop <guibutton
>Toevoegen</guibutton
> selecteert zal het <guilabel
>Spreker toevoegen</guilabel
> scherm verschijnen.</para>

<para>
    <screenshot>
        <screeninfo
>Spreker toevoegen scherm</screeninfo>
        <mediaobjectco>
            <imageobjectco>
                <areaspec units="calspair">
                    <area id="pt-addtalker-1" coords="1 1"/>
                    <area id="pt-addtalker-2" coords="1 1"/>
                    <area id="pt-addtalker-3" coords="1 1"/>
                    <area id="pt-addtalker-4" coords="1 1"/>
                    <area id="pt-addtalker-5" coords="1 1"/>
                </areaspec>
                <imageobject>
                    <imagedata fileref="addtalker.png" format="PNG"/>
                </imageobject>
            </imageobjectco>
            <textobject>
                <phrase
>Spreker toevoegen scherm</phrase>
            </textobject>
        </mediaobjectco>
    </screenshot>
</para>

<para>
    <calloutlist>
        <callout arearefs="pt-addtalker-1">
            <para
>U zou uw nieuwe spreker een naam moeten geven, dit kan alles zijn. </para>
        </callout>
        <callout arearefs="pt-addtalker-2">
            <para
>Hier kiest u de taal en de synthesizer.</para
></callout>
        <callout arearefs="pt-addtalker-3">
            <para
>Kies hier het stemtype, er zijn drie mannelijke, drie vrouwelijke, één jongens- en een meisjesstem om uit te kiezen. </para>
        </callout>
        <callout arearefs="pt-addtalker-4">
            <para
>Hier elke aangepaste stemparameter instellen.</para
></callout>
        <callout arearefs="pt-addtalker-5">
            <para
>Wanneer u hier klikt zal de nieuwe spreker in de lijst op het <guilabel
>Sprekers</guilabel
>-scherm verschijnen. Klik op de knop <guibutton
>Bewerken</guibutton
> om de instellingen van de spreker te bewerken.</para
></callout>
    </calloutlist>
</para>

<para
>U bent bijna klaar om &jovie; te gebruiken. Ga nu terug naar de tabblad <guilabel
>Algemeen</guilabel
> en controleer of het vakje <guilabel
>Tekst-tot-spraak-systeem (Jovie) activeren</guilabel
> aangekruist is. Nu is de TTS dienst van &kde; gestart. Zie <xref linkend="general"/>. Nu kunt u &jovie; gebruiken om tekst te laten uitspreken. Klik op het tabblad <guilabel
>Taken</guilabel
> om tekstopdrachten in te stellen en  te beheren.Zie <xref linkend="jobmgr"/>. </para>

</sect1>

<!-- ...................................................................... -->


<sect1 id="general">
<title
>Starten van Jovie en instellen van algemene opties</title>

<para
>Wanneer u tenminste een spreker geconfigureerd heeft, kunt u het &kde; Tekst-tot-spraak systeem starten. Klik op de tab <guilabel
>Algemeen</guilabel
>. Het scherm <guilabel
>Algemeen</guilabel
> zal verschijnen. U kunt enige algemene opties instellen in dit scherm. </para>

<para>
    <screenshot>
        <screeninfo
>De Tekst-tot-spaak beheerder van &kde; (tab Algemeen).</screeninfo>
        <mediaobjectco>
            <imageobjectco>
                <areaspec units="calspair">
                    <area id="pt-gen-1" coords="1 1"/>
                    <area id="pt-gen-6" coords="1 1"/>
                </areaspec>
                <imageobject>
                    <imagedata fileref="general.png" format="PNG"/>
                </imageobject>
            </imageobjectco>
            <textobject>
                <phrase
>De Tekst-tot-spaak beheerder van &kde; (tab Algemeen)</phrase>
            </textobject>
        </mediaobjectco>
    </screenshot>
</para>

<para>
<calloutlist>
<callout arearefs="pt-gen-1"
><para
>Markeer dit vakje om het &jovie; systeem te activeren. Dit start de &kde; TTS-daemon (Jovie). Wanneer Jovie met succes gestart is, zal het tabblad <guilabel
>Taken</guilabel
> verschijnen en kunt u beginnen met het instellen en uitspreken van tekstopdrachten . Zie <xref linkend="jobmgr"/>. Na het verwijderen van deze markering zal Jovie stoppen en het TTS systeem van &kde; gedeactiveerd worden. </para
></callout>
<callout arearefs="pt-gen-6"
><para
>vergeet niet hier te klikken om u instellingen te bewaren.</para
></callout>
</calloutlist>
</para>

</sect1>

<!-- ...................................................................... -->


<sect1 id="jobmgr">
<title
>Beheren van tekst taken</title>

<para
>Wanneer u op de <guilabel
>Taken</guilabel
> tab in <command
>jovie</command
> klikt zal het <guilabel
>Taken</guilabel
> scherm verschijnen.</para>

<screenshot>
<screeninfo
>De Tekst-tot-spaak beheerder van &kde; (tab Taken).</screeninfo>
    <mediaobjectco>
        <imageobjectco>
            <areaspec units="calspair">
                <area id="pt-jobmgr-1" coords="1 1"/>
                <area id="pt-jobmgr-2" coords="1 1"/>
                <area id="pt-jobmgr-3" coords="1 1"/>
                <area id="pt-jobmgr-4" coords="1 1"/>
            </areaspec>
            <imageobject>
                <imagedata fileref="jobs.png" format="PNG"/>
            </imageobject>
        </imageobjectco>
        <textobject>
            <phrase
>De Tekst-tot-spaak beheerder van &kde; (tab Taken)</phrase>
        </textobject>
    </mediaobjectco>
</screenshot>

<para>
<calloutlist>
<callout arearefs="pt-jobmgr-1"
><para
>De besturing hier stelt u in staat attributen te wijzigen van de huidige stem.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-jobmgr-2"
><para
>Met de knoppen in deze rij kunt u tekstopdrachten stoppen, afbreken, pauzeren en herstarten.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-jobmgr-3"
><para
>Met de knoppen in deze rij kunt u de huidige tekst in het &kde; klembord laten voorlezen of een tekstbestand openen om te laten voorlezen. U kunt ook de spreker voor een taak wijzigen.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-jobmgr-4"
><para
>Als u op de knop  <guibutton
>OK</guibutton
> of <guibutton
>Toepassen</guibutton
> klikt worden alle nieuwe instellingen op andere schermen ook geactiveerd (indien aanwezig).</para
></callout>
</calloutlist>
</para>

<note
><para
>Het <guilabel
>Taken</guilabel
> tabblad verschijnt alleen wanneer KTTSD actief is. Om Jovie te starten klikt u op de tab <guilabel
>Algemeen</guilabel
> en activeer het vakje <guilabel
>Tekst-tot-spraak-systeem (Jovie) activeren</guilabel
>.</para>
</note>

</sect1>

<!-- ...................................................................... -->


<sect1 id="web">
<title
>Het voorlezen van tekst van webpagina's.</title>

<para
>In &konqueror;, de webbrowser van &kde;, kunt u de tekst van de getoonde webpagina laten voorlezen. Kontroleer eerst of &jovie; actief is. Markeer de tekst die voorgelezen moet worden, en kies dan in het hoofdmenu <menuchoice
> <guisubmenu
>Hulpmiddelen</guisubmenu
> <guisubmenu
>Tekst uitspreken</guisubmenu
> </menuchoice
><action
>.Na een korte tijd begint het voorlezen.</action
> </para>

<tip
><para
>Het is bijna altijd zinvol om de tekst op een webpagina, die u wilt laten voorlezen, te selecteren. Wanneer u deze niet selecteert worden ook de &HTML; koppen en ander onzichtbare markeringen voorgelezen.</para
></tip>

</sect1>

<!-- ...................................................................... -->


<sect1 id="kate">
<title
>Het voorlezen van tekst in de tekstbewerker &kate;.</title>

<para
>In &kate;, de geavanceerde tekstbewerker van &kde;, kunt u de getoonde tekst laten voorlezen. Controleer eerst of &jovie; actief is en schakel <guilabel
>KTextEditor Jovie tekst-naar-spraak-plugin</guilabel
> in in de instellingendialoog van &kate;. Markeer de tekst die voorgelezen moet worden, en kies dan in het hoofdmenu <menuchoice
> <guisubmenu
>Hulpmiddelen</guisubmenu
> <guisubmenu
>Tekst uitspreken</guisubmenu
> </menuchoice
>. <action
>Na een korte tijd begint het voorlezen.</action
> </para>

<tip
><para
>Wanneer u de tekst niet selecteert, wordt het gehele bestand voorgelezen.</para
></tip>

<tip
><para
>Dit werkt ook wanneer &kate; in een andere toepassing aangeroepen wordt, zoals in &konqueror; of in &quanta;.</para
></tip>

</sect1>

<!-- ...................................................................... -->

<sect1 id="knotify">
<title
>Het voorlezen van berichten (KNotify).</title>

<para
>KNotify is het berichtensysteem van &kde;, dat u waarschuwt voor gebeurtenissen die u in het &kde; systeem ingesteld heeft. U kunt de tekst van deze berichten door &jovie; laten voorlezen. </para>

<para
>In &konversation;, de IRC toepassing van &kde;, kunt u verschillende soorten van berichten instellen. U kunt &konversation; bijvoorbeeld zo instellen, dat u een bericht krijgt wanneer in een IRC kanaal een bericht verschijnt waarin uw bijnaam voorkomt. Met &jovie; kunt u dan dit IRC bericht laten voorlezen.</para>

<para
>In het algemeen geldt dat als een &kde; toepassing KNotify ondersteund, zal er in een <guilabel
>Notificaties</guilabel
> menu verschijnen in het <guilabel
>Instellingen</guilabel
> menu van deze toepassing. De instellingen van KNotify kunnen voor elke toepassing verschillend zijn.</para>

<tip
><para
>Tekstvervangerfilters bieden in &jovie; een goede oplossing om een verkeerde klemtoon of een fout bericht te corrigeren. Het  <filename
>kmail.xml</filename
> bestand, die met &jovie; geleverd wordt, is een goed voorbeeld. Het verwijdert de <command
>br</command
> en <command
>b</command
> elementen uit de  &kmail; notificatieberichten en het verwijdert ook de <command
>/local/inbox</command
> uitdrukkingen, dit zal in de meeste gevallen geen problemen geven. Zie ook <xref linkend="stringreplacer"/>. </para
></tip>

</sect1>

<!-- ...................................................................... -->

<!--- <sect1 id="ssml">
<title
>SSML</title>

<para
>The Speech Synthesis Markup Language (SSML) is a W3C standard
for marking up text for speech output.  It provides tags for controlling
voices, rate of speech, volume, gender, and pitch (tone).  It also
provides tags for controlling how words are spoken, for instance
spelling out abbreviations.  SSML is part of the VoiceXML specification,
which is also a W3C standard.</para>

<para
>At this time, &jovie; provides limited and very basic support for
SSML.  It currently has the following restrictions.</para>

<itemizedlist>
<listitem
><para
>Works only with the Festival Interactive and Hadifix Talkers.</para
></listitem>
<listitem
><para
>You must install the <command
>rab_diphone</command>
(British male) voice, as this is the default voice Festival uses when speaking
SSML.</para
></listitem>
<listitem
><para
>The <guilabel
>Speed</guilabel
> setting on the <guilabel
>Audio</guilabel>
screen is ignored when speaking text containing SSML.</para
></listitem>
<listitem
><para
>If the <guilabel
>Speed</guilabel
> or <guilabel
>Pitch</guilabel>
settings in the Festival configuration dialog are not set to 100%, it
will usually cause the SSML text to be spoken in a monotone.</para
></listitem>
</itemizedlist>

<para
>The following sample text can be used to experiment with SSML.</para>

<programlisting
><![CDATA[
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE speak PUBLIC "-//W3C//DTD SYNTHESIS 1.0//EN"
    "http://www.w3.org/TR/speech-synthesis/synthesis.dtd">

<speak version="1.0" xml:lang="en-US">
    <prosody pitch="low">
        Who's been sleeping in my bed?
    </prosody>
    said papa bear.
    <prosody pitch="medium">
        Who's been sleeping in my bed?
    </prosody>
    said momma bear.
    <prosody pitch="high">
        Who's been sleeping in my bed?
    </prosody>
    said baby bear.
</speak>
]]></programlisting>

<para
>More robust support for SSML is planned for the next version of
&jovie;.
</para>

</sect1
>-->

<!-- ...................................................................... -->

<sect1 id="filters">
<title
>Filters (Geavanceerd)</title>

<para
>Filters zijn een van de geavanceerde mogelijkheden van &jovie;. Voor de normale werking van &jovie; zijn ze niet nodig.</para>

<para
>In filters wordt de tekst voorbewerkt, voordat die naar de spraakverdeler gestuurd wordt. Ze zijn handig voor het verbeteren van spraakuitvoer, om verkeerd uitgesproken woorden of afkortingen te vervangen, een passende taal en spreker te kiezen of om bepaalde beperkingen van spraaksynthesizers en hun stemmen te vervangen.</para>

<!-- ...................................................................... -->

<sect2 id="msg-types">
<title
>Soorten van &jovie; berichten</title>

<para
>Om te begrijpen hoe filters werken, is het belangrijk te weten, hoe de spraak-verdeler met tekst omgaat. &jovie; kent vier soorten tekst.</para>

<para>
<itemizedlist>
<listitem
><para
>Schermlezeruitvoer</para
></listitem>
<listitem
><para
>Waarschuwingen.</para
></listitem>
<listitem
><para
>Berichten</para
></listitem>
<listitem
><para
>Tekst opdrachten</para
></listitem>
</itemizedlist>
</para>

<para
>Het soort wordt door de toepassing bepaald, die de tekst naar &jovie; verstuurt.</para>

<para
>Schermlezeruitvoer heeft de hoogste prioriteit. Ze heeft voorrang op alle andere opdrachten en zal alle andere opdrachten onderbreken. Nadat de schermlezer uitgespoken is, worden de andere opdrachten hervat. </para>

<para
>Waarschuwingen hebben een lagere prioriteit. Het is voorbehouden voor belangrijke berichten zoals "Processor wordt te heet". Een waarschuwing onderbreekt berichten en reguliere tekstuitvoer. Deze opdrachten worden na het uitspreken van de waarschuwing weer hervat.</para>

<para
>Berichten hebben een lagere prioriteit. Een bericht onderbreekt reguliere tekst uitvoer. &kmouth; bijvoorbeeld is een toepassing die berichten voorleest. Wanner u bijvoorbeeld een lange tekst van een webpagina laat voorlezen,  kunt u iemand die op dat moment binnenkomt door &kmouth; laten begroeten. &kde; notificaties zijn ook berichten (zie ook <xref linkend="knotify"/>).</para>

<para
>De rest zijn gewone tekstopdrachten. Elke opdracht die u vanaf de <guilabel
>Taken</guilabel
> tab aanroept is een tekstopdracht. KSayit is bijvoorbeeld een toepassing die tekstopdrachten gebruikt. Tekstopdrachten zijn bedoeld voor langere tekstuitvoer, die niet belangrijk zijn.</para>

<para
>Alle vier de soorten van opdrachten worden na elkaar uitgevoerd, behalve schermlezeruitvoer. Wanneer een toepassing een schermlezeruitvoer begint, terwijl &jovie; er een voorleest, wordt deze uitvoer gestopt.</para>

</sect2>

<!-- ...................................................................... -->

<sect2 id="filter-types">
<title
>Soorten van filters</title>

<para
>Als eerst dient u te weten dat filters nooit op schermlezeruitvoer worden toegepast. Ze worden toegepast op waarschuwingen, berichten en tekstopdrachten, en ook op &kde; notificaties (KNotify).</para>

<para
>Filters bewerken de tekst en geven het door aan het volgende filter. Op dit moment zijn er drie soorten van filters. </para>

<para>
<itemizedlist>
<listitem
><para
>Tekstvervangers.</para
></listitem>
<listitem
><para
>&XML; omzetters.</para
></listitem>
<listitem
><para
>Spreker kiezers</para
></listitem>
</itemizedlist>
</para>

<note
><para
>Filters worden geïmplementeerd door een plugin architectuur te gebruiken. In de toekomst zullen er meer soorten van filters komen.</para
></note>

<para
>Tekstvervangerfilters vervangen een deel van een tekst door andere tekst. De te vervangen delen kunt u als woorden of als reguliere expressies opgeven. &jovie; komt met vooringestelde tekenreeks vervangende filters voor het voorlezen van afkortingen, het voorlezen van chat smileys zoals ":-)", of het omzetten van notificatie berichten van &konversation; of &kmail; in een beter verstaanbare vorm. </para>

<para
>&XML; vertalers gebruiken een &XML; Style Language - Transforms (XSLT) bestand om &XML; van het  ene formaat in het andere formaat te converteren. &jovie; komt met enige XSLT bestanden om &XHTML; in SSML te converteren. </para>

<para
>Met sprekerkiezer kunt u opdrachten afhankelijk van de inhoud van de tekst of van de toepassing, die de tekst aan &jovie; verstuurt, naar een spreker sturen. Wanneer u bijvoorbeeld een vrouwelijke stem ingesteld heeft op het tabblad <guilabel
>Sprekers</guilabel
>, kunt u tekst, die van KSayit komt, naar die spreker sturen. Zie <xref linkend="configure-talkers"/>. </para>

<para
>Elke van dit soort filters heeft instelbare parameters die bepalen of het filter op de uit te spreken tekst toegepast zal worden. Wanneer het filter niet toegepast wordt, zal het de tekst onveranderd aan het volgende filter doorgeven.</para>

<para
>Als een teksttaak, bericht, waarschuwing of &kde;-melding naar &jovie; wordt gezonden, gaat het door elk van de ingeschakelde filters die u hebt geconfigureerd in het onderstaande scherm. De volgorde is van boven naar beneden. </para>

</sect2>

<!-- ...................................................................... -->

<sect2 id="configure-filters">
<title
>Het instellen van filters</title>

<para
>Om filters in te stellen klikt u op de <guilabel
>Filter</guilabel
> tab in <command
>jovie</command
>.</para>

<para>
    <screenshot>
        <screeninfo
>De Tekst-tot-spaak beheerder van &kde; (tab Filters).</screeninfo>
        <mediaobjectco>
            <imageobjectco>
                <areaspec units="calspair">
                    <area id="pt-filters-1" coords="1 1"/>
                    <area id="pt-filters-2" coords="1 1"/>
                    <area id="pt-filters-3" coords="1 1"/>
                    <area id="pt-filters-4" coords="1 1"/>
                    <area id="pt-filters-5" coords="1 1"/>
                    <area id="pt-filters-6" coords="1 1"/>
                </areaspec>
                <imageobject>
                    <imagedata fileref="filters.png" format="PNG"/>
                </imageobject>
            </imageobjectco>
            <textobject>
                <phrase
>De Tekst-tot-spaak beheerder van &kde; (tab Filters)</phrase>
            </textobject>
        </mediaobjectco>
    </screenshot>
</para>

<para>
<calloutlist>
<callout arearefs="pt-filters-1"
><para
>Dit is de lijst van ingestelde normale filters. Wanneer het niet aangekruist is, is het filter niet actief en zal het niet gebruikt worden. De filters worden van boven naar beneden doorlopen.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-filters-2"
><para
>Klik hier om een nieuw filter toe te voegen. Na het kiezen van het soort van filter krijgt u een van de onderstaande filterinstellingenschermen te zien.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-filters-3"
><para
>Klik hier om een filter te verwijderen.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-filters-4"
><para
>Klik hier om de instellingen van een filter te veranderen. Er zal nu een van onderstaand filterinstellingenschermen verschijnen.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-filters-5"
><para
>Klik op deze knoppen om een filter in de lijst naar boven of beneden verplaatsen.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-filters-6"
><para
>Klik hier anders worden u instellingen niet toegepast.</para
></callout>
</calloutlist>
</para>

</sect2>

<!-- ...................................................................... -->

<sect2 id="stringreplacer">
<title
>Het instellen van tekstvervangerfilters</title>

<para
>Voor het instellen van tekstvervangerfilters dient u een lijst van woorden of reguliere expressies te maken die vergeleken worden. Wanneer deze in de tekst gevonden worden, worden ze vervangen door een vervangende tekst die u opgeeft.</para>

<para>
    <screenshot>
        <screeninfo
>Tekstvervanger</screeninfo>
        <mediaobjectco>
            <imageobjectco>
                <areaspec units="calspair">
                    <area id="pt-stringreplacer-1" coords="1 1"/>
                    <area id="pt-stringreplacer-2" coords="1 1"/>
                    <area id="pt-stringreplacer-3" coords="1 1"/>
                    <area id="pt-stringreplacer-4" coords="1 1"/>
                    <area id="pt-stringreplacer-5" coords="1 1"/>
                    <area id="pt-stringreplacer-6" coords="1 1"/>
                    <area id="pt-stringreplacer-7" coords="1 1"/>
                    <area id="pt-stringreplacer-8" coords="1 1"/>
                    <area id="pt-stringreplacer-9" coords="1 1"/>
                </areaspec>
                <imageobject>
                    <imagedata fileref="stringreplacer.png" format="PNG"/>
                </imageobject>
            </imageobjectco>
            <textobject>
                <phrase
>Tekstvervanger</phrase>
            </textobject>
        </mediaobjectco>
    </screenshot>
</para>

<para>
<calloutlist>
<callout arearefs="pt-stringreplacer-1"
><para
>Geef het filter een naam. U kunt elke naam gebruiken zolang die maar niet hetzelfde is als de andere filters.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-stringreplacer-2"
><para
>Dit is de lijst van woorden en reguliere expressies. Het filter zoekt naar overeenkomst op elke tekenreeks die in de <guilabel
>Overeenkomst</guilabel
> kolom voorkomt, en vervangt deze met overeenkomstige tekenreeks uit de <guilabel
>Vervangen door</guilabel
> kolom. De lijst wordt van boven naar beneden doorlopen.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-stringreplacer-3"
><para
>Klik hier om een woord of reguliere expressie aan de lijst toe te voegen.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-stringreplacer-4"
><para
>Klik hier om het gemarkeerde woord of de reguliere expressie naar boven of beneden te verschuiven.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-stringreplacer-5"
><para
>Klik hier om het gemarkeerde woord of de reguliere expressie in de lijst te bewerken.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-stringreplacer-6"
><para
>Klik hier om het gemarkeerde woord of de reguliere expressie uit de lijst te verwijderen.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-stringreplacer-7"
><para
>Gebruik deze knoppen om een lijst met woorden of reguliere expressies uit een bestand te laden, de huidige lijst naar een bestand te bewaren of te verwijderen. Wanneer u een lijst uit een bestand laadt, worden de items in het bestand onderaan de lijst toegevoegd.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-stringreplacer-8"
><para
>Is hier een taal opgegeven, wordt het filter alleen toegepast, wanneer de spreker voor de tekstopdracht een van de hier aangegeven talen spreekt. Gebruik deze knop om een lijst van talen te laten verschijnen. U kunt meerdere talen kiezen door tijdens het klikken ook de &Ctrl; toets ingedrukt te houden.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-stringreplacer-9"
><para
>Is hier een waarde ingegeven, wordt het filter alleen toegepast, wanneer de tekst van een van de opgegeven toepassingen komt. U kunt meerdere toepassing opgeven, gescheiden door komma's. Bijvoorbeeld: <command
><userinput
>konversation,kmail</userinput
></command
></para>
<tip
><para
>U kunt het <guilabel
>Programma-id</guilabel
> van het uitvoerende programma  ontdekken door door middel van het <command
>&qdbus;</command
> programma. De &DBus;-nummers dient u weg te laten. Wanneer bijvoorbeeld &qdbus; het  Programma-id <command
>kopete-3432</command
> laat zien, dient u alleen <command
><userinput
>kopete</userinput
></command
> op te geven.</para
></tip
></callout>
</calloutlist>
</para>

<para
>Het tekstvervangerfilter wordt alleen dan op de tekst toegepast, wanneer aan alle voorwaarden in het veld <guilabel
>Dit filter toepassen wanneer</guilabel
> is voldaan. Wanneer alle velden leeg zijn, wordt het filter op alle tekst toegepast.</para>

<para
>Bij het vergelijken van woorden gebruikt het tekstvervangerfilter een reguliere expressie in de vorm <command
>\s<userinput
>woord</userinput
>\s</command
>. De woorden moeten dus aan beide kanten gescheiden zijn door een spatie.</para>

<para
>Een handleiding over het schrijven van reguliere expressies valt buiten het doel van dit handboek. Wanneer de &kde; reguliere expressie editor (kregexpeditor) geïnstalleerd is, is er in het <guilabel
>Toevoegen</guilabel
> of <guilabel
>Bewerken</guilabel
> scherm een knop die u helpt bij het maken van reguliere uitdrukkingen. De &kde; reguliere uitdrukkingen editor vindt u in het <command
>kdeutils</command
> of <command
>kdeutils-extra</command
> pakket.</para>

<para
>&jovie; wordt geleverd met een aantal woordenlijst bestanden, onder andere een lijst met smiley's zoals ":-)", enige afkortingen die in IRC of chatprogramma's gebruikt worden en een lijst van andere afkortingen. Er is ook een lijst met speciale tekens waarmee de huidige Poolse festivalstem problemen heeft. Wanneer u zelf een woordenlijst maakt, kunt u deze met de <guilabel
>Opslaan</guilabel
> knop in een bestand bewaren en aan het &jovie;-team opsturen, die het dan in de volgende versie opnemen.</para>

</sect2>

<!-- ...................................................................... -->

<sect2 id="xmltransformer">
<title
>Het instellen van &XML;-omvormerfilters</title>

<para
>&XML;-omvormerfilters gebruiken XSLT bestanden  om &XML;  van het ene formaat in het andere formaat te transformeren. XSLT (&XML; Style Language - Transforms) is een W3C-standaard voor dit soort omvormingen. Het kan alleen op &XML; toegepast worden die helemaal aan deze standaard voldoen. Het hulpprogramma <command
>xsltproc</command
> dient geïnstalleerd te zijn.</para>

<para>
    <screenshot>
        <screeninfo
>&XML;-omvormer</screeninfo>
        <mediaobjectco>
            <imageobjectco>
                <areaspec units="calspair">
                    <area id="pt-xmltransformer-1" coords="1 1"/>
                    <area id="pt-xmltransformer-2" coords="1 1"/>
                    <area id="pt-xmltransformer-3" coords="1 1"/>
                    <area id="pt-xmltransformer-4" coords="1 1"/>
                    <area id="pt-xmltransformer-5" coords="1 1"/>
                </areaspec>
                <imageobject>
                    <imagedata fileref="xmltransformer.png" format="PNG"/>
                </imageobject>
            </imageobjectco>
            <textobject>
                <phrase
>&XML;-omvormer</phrase>
            </textobject>
        </mediaobjectco>
    </screenshot>
</para>

<para>
<calloutlist>
<callout arearefs="pt-xmltransformer-1"
><para
>Geef het filter een naam. U kunt elke naam gebruiken zolang die maar niet hetzelfde is als de andere filters.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-xmltransformer-2"
><para
>Geef het volledige pad naar een bestaande XSLT bestand, die voor de omvorming gebruikt wordt.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-xmltransformer-3"
><para
>Geef het pad naar het hulpprogramma <command
>xsltproc</command
> op. Wanneer xsltproc door de omgevingsvariabele Path bereikbaar is, kan volstaan worden met enkel <command
><userinput
>xsltproc</userinput
></command
>.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-xmltransformer-4"
><para
>Wanneer hier een waarde opgegeven is, zal het filter alleen dan op een &XML;-bestand toegepast worden wanneer het aan het opgegeven hoofdelement voldoet of een <command
><![CDATA[<!DOCTYPE]]></command
> specificatie heeft die met de opgegeven tekst begint. Bijvoorbeeld: <command
><userinput
>html</userinput
></command
> in het invoerveld <guilabel
>DOCTYPE</guilabel
> komt overeen met  <command
><![CDATA[<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Strict//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-strict.dtd"
>]]></command
>. </para
></callout>
<callout arearefs="pt-xmltransformer-5"
><para
>Is hier een waarde ingegeven, wordt het filter alleen toegepast, wanneer de tekst van een van de opgegeven toepassingen komt. U kunt meerdere toepassing opgeven, gescheiden door komma's. Bijvoorbeeld: <command
><userinput
>konversation,kmail</userinput
></command
></para>
<tip
><para
>U kunt het <guilabel
>Programma-id</guilabel
> van het uitvoerende programma  ontdekken door door middel van het <command
>&qdbus;</command
> programma. De &DBus;-nummers dient u weg te laten. Wanneer bijvoorbeeld &qdbus; het  Programma-id <command
>kopete-3432</command
> laat zien, dient u alleen <command
><userinput
>kopete</userinput
></command
> op te geven.</para
></tip
></callout>
</calloutlist>
</para>

<para
>Het &XML;-omvormerfilter wordt alleen dan op deze tekst toepepast wanneer het voldoet aan het opgegeven hoofdelement of het DOCTYPE en het programma-id, die in het <guilabel
>Dit filter toepassen wanneer</guilabel
> invoerveld opgegeven zijn. Als een item in dit veld leeg is, zal de test niet uitgevoerd worden. Wanneer alle items leeg zijn zal het filter op elke tekst toepepast worden. U dient echter tenminste een veld in te vullen daar de meeste tekstopdrachten niet in het &XML; formaat zijn.</para>

</sect2>

<!-- ...................................................................... -->

<sect2 id="talkerchooser">
<title
>Het instellen van sprekerkiezerfilters</title>

<para
>Met een sprekerkiezerfilter kunt u tekst aan een gewenste spreker doorgeven, die op het tabblad <guilabel
>Sprekers</guilabel
> ingesteld is, of aan een spreker met bepaalde attributen.U kunt bijvoorbeeld opgeven, dat een tekst die van <command
>kmail</command
> komt door een vrouwelijke stem voorgelezen wordt. Zie <xref linkend="configure-talkers"/>.</para>

<para
>Voordat &jovie; een tekst aan een van de filters doorgeeft, kiest het een spreker om deze tekst uit te spreken. De gekozen spreker wordt gebaseerd door de sprekerattributen die bepaald worden door de toepassing die de tekst naar &jovie; stuurt en de eigenschappen van de sprekers die u in de <guilabel
>Sprekers</guilabel
> tab ingesteld heeft. Met het sprekerkiezerfilter kunt u de gekozen spreker vervangen.  </para>

<para>
    <screenshot>
        <screeninfo
>Sprekerkiezer</screeninfo>
        <mediaobjectco>
            <imageobjectco>
                <areaspec units="calspair">
                    <area id="pt-talkerchooser-1" coords="1 1"/>
                    <area id="pt-talkerchooser-2" coords="1 1"/>
                    <area id="pt-talkerchooser-3" coords="1 1"/>
                    <area id="pt-talkerchooser-4" coords="1 1"/>
                    <area id="pt-talkerchooser-5" coords="1 1"/>
                </areaspec>
                <imageobject>
                    <imagedata fileref="talkerchooser.png" format="PNG"/>
                </imageobject>
            </imageobjectco>
            <textobject>
                <phrase
>Sprekerkiezer</phrase>
            </textobject>
        </mediaobjectco>
    </screenshot>
</para>

<para>
<calloutlist>
<callout arearefs="pt-talkerchooser-1"
><para
>Geef het filter een naam. U kunt elke naam gebruiken zolang die maar niet hetzelfde is als de andere filters.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-talkerchooser-2"
><para
>Wanneer hier een waarde opgegeven is, zal het filter alleen dan toegepast worden, wanneer de tekst de opgegeven reguliere expressie bevat. Wanneer op uw systeem de &kde; reguliere expressie editor (kregexpeditor) geïnstalleerd is, kunt u deze door een klik op de knop ... starten om u te helpen bij het opgeven van de reguliere expressie.</para>
<tip
><para
>Om een snelere verwerking te verkrijgen, dient u te proberen de reguliere expressie aan het begin van de tekenreeks te "koppelen". Met andere woorden, begin de reguliere expressie met <command
><userinput
><![CDATA[^]]></userinput
></command
>.</para
></tip
></callout>
<callout arearefs="pt-talkerchooser-3"
><para
>Is hier een waarde ingegeven, wordt het filter alleen toegepast, wanneer de tekst van een van de opgegeven toepassingen komt. U kunt meerdere toepassing opgeven, gescheiden door komma's. Bijvoorbeeld: <command
><userinput
>konversation,kmail</userinput
></command
></para>
<tip
><para
>U kunt het <guilabel
>Programma-id</guilabel
> van het uitvoerende programma  ontdekken door door middel van het <command
>&qdbus;</command
> programma. De &DBus;-nummers dient u weg te laten. Wanneer bijvoorbeeld &qdbus; het  Programma-id <command
>kopete-3432</command
> laat zien, dient u alleen <command
><userinput
>kopete</userinput
></command
> op te geven.</para
></tip
></callout>
<callout arearefs="pt-talkerchooser-4"
><para
>Geef hier de attributen van de door u gewenste spreker op. Wanneer de tekst aan de hierboven getoonde filtervoorwaarde voldoet, wordt een spreker gekozen die het beste aan de gewenste voorwaarde voldoet. Klik op de rechter knop om het <guilabel
>Spreker selecteren</guilabel
> scherm te laten verschijnen. </para
></callout>
<callout arearefs="pt-talkerchooser-5"
><para
>Gebruik deze knoppen om u sprekerkiezerinstellingen te bewaren, instellingen uit een bestand te laden, of alle instellingen te wissen.</para
></callout>
</calloutlist>
</para>

<para
>Het sprekerkiezerfilter wordt alleen dan op de tekst toepepast wanneer het voldoet aan het opgegeven waarde in het <guilabel
>Dit filter toepassen wanneer </guilabel
> veld. U dient echter tenminste een van de velden  in te vullen.</para>

</sect2>

</sect1>

<!-- ...................................................................... -->
<!--
<sect1 id="selecttalker">
<title
>Selecting Talkers (Advanced)</title>

<para
>You can configure
any number of talkers in the <guilabel
>Talkers</guilabel
> tab.
See <xref linkend="configure-talkers"/>.  When applications send text
to &jovie;, they may specify the attributes of a desired
talker to speak the text.  &jovie; will pick the closest
matching talker from among the talkers you have configured to satisfy
the application's request.  For example, an application might request
the text be spoken by an English female voice.  If you have configured
a talker with English language and female gender, that talker will be used.
If you have configured all English male talkers, one of those talkers
will be used.  If an application specifies no attributes,
the default (topmost) talker listed in the <guilabel
>Talkers</guilabel>
tab is used.</para>

<para
>When applications specify the attributes of the desired talker,
they may indicate that certain attributes are "preferred" over other
attributes.  For example, an application may specify that it wishes
that a female loud voice speak the text, and that the loud attribute is
"preferred" over the female attribute.  If you had a female soft talker
and a male loud talker configured, &jovie; will choose the male
loud talker to do the speaking.  Since language is a critical parameter
in making speech understandable, it is always a "preferred" attribute.</para>

<para
>Using the <guilabel
>Select Talker</guilabel
> screen, you may
override application talker settings.  The screen is displayed</para>

<itemizedlist>
<listitem
><para
>when you click the <guibutton
>Change Talker</guibutton>
button on the <guilabel
>Jobs</guilabel
> tab, or</para
></listitem>
<listitem
><para
>when you click the <guilabel
>Talker</guilabel
> button
on the <guilabel
>Filter Configuration</guilabel
> dialog for
a Talker Chooser filter, or</para
></listitem>
</itemizedlist>

<para>
    <screenshot>
        <screeninfo
>Select Talker</screeninfo>
        <mediaobjectco>
            <imageobjectco>
                <areaspec units="calspair">
                    <area id="pt-selecttalker-1" coords="1 1"/>
                    <area id="pt-selecttalker-2" coords="1 1"/>
                    <area id="pt-selecttalker-3" coords="1 1"/>
                    <area id="pt-selecttalker-4" coords="1 1"/>
                    <area id="pt-selecttalker-5" coords="1 1"/>
                </areaspec>
                <imageobject>
                    <imagedata fileref="addtalker.png" format="PNG"/>
                </imageobject>
            </imageobjectco>
            <textobject>
                <phrase
>Select Talker</phrase>
            </textobject>
        </mediaobjectco>
    </screenshot>
</para>

<para
>The screen offers three methods to specify desired talker
attributes:</para>

<itemizedlist>
<listitem
><para
>Use the default talker (topmost in the
<guilabel
>Talkers</guilabel
> tab).  In other words, no talker attributes
are specified.</para
></listitem>
<listitem
><para
>Use the closest matching talker having one or more specified attributes.</para
></listitem>
<listitem
><para
>Use the closest matching talker having all the attributes
of a configured talker.  If you don't delete or modify the talker's settings,
&jovie; will pick that specific talker.  If you delete or modify the
talker's settings, then &jovie; will pick the closest matching talker
having the talker's original attributes.</para
></listitem>
</itemizedlist>

<para>
<calloutlist>
<callout arearefs="pt-selecttalker-1"
><para
>Choose the method for entering
the desired talker attributes by clicking one of these radio buttons.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-selecttalker-2"
><para
>Choose the attributes of the desired
talker here.  Leave an attribute blank if you do not care about that attribute.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-selecttalker-3"
><para
>Check this box if you wish the
attribute to be "preferred" over other attributes.  You may check more than one
box.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-selecttalker-4"
><para
>Since language is a critical factor
in making speech understandable, it is always a preferred attribute.  It is rare
that you will use this attribute.  The only time you might specify the language
attribute is when you know a specific application sends text in a language
different from your desktop.</para
></callout>
<callout arearefs="pt-selecttalker-5"
><para
>This is a list of the talkers
you currently have configured in &jovie;.  By choosing one of these,
in effect, you are specifying all the attributes of that talker.  If that
talker is still configured when text is sent, you'll get an exact match and that
talker will be chosen.  However, if you later delete the talker, or modify
its settings, it might not be the chosen talker anymore.  The talker
most closely matching the original attributes will be chosen.</para
></callout>
</calloutlist>
</para>

<para
>The <guilabel
>Language</guilabel
> attribute is special because
text will probably be unintelligible if spoken by a talker that
speaks a language different from the text.  Therefore, language
is automatically a "preferred" attribute. If you specify a language,
it will override the chosen language, but if you leave it blank,
the existing language setting will be used.  If the application that sent the
text to &jovie; did not specify a language, &jovie; assigns
the language of the topmost talker you have configured in the
<guilabel
>Talkers</guilabel
> tab.  In other words, the topmost
talker is assumed to speak the language of your desktop.</para>

<tip
><para
>To clear all the attributes in the
<guilabel
>Use closest matching Talker having</guilabel
> section,
first click the <guilabel
>Use default Talker</guilabel
> radio button,
then click the <guilabel
>Use closest matching Talker having</guilabel>
radio button.</para
></tip>

</sect1>
 -->
</chapter>

<!-- ====================================================================== -->

<chapter id="commands">
<title
>Commando referentie</title>

<!-- (OPTIONAL, BUT RECOMMENDED) This chapter should list all of the
application windows and their menubar and toolbar commands for easy reference.
Also include any keys that have a special function but have no equivalent in the
menus or toolbars. This may not be necessary for small apps or apps with no tool
or menu bars. -->

<para
>TE DOEN</para>
<!-- Context Menu 
Stop/Delete
Pause
Resume
Repeat
Speak Clipbord Contents
Configure
Jovie Handbook
About Jovie
Quit Ctrl+Q
-->
</chapter>

<!--

<sect1 id="kapp-mainwindow">
<title
>The main &jovie; window</title>

<sect2>
<title
>The File Menu</title>
<para>
<variablelist>
<varlistentry>
<term
><menuchoice>
<shortcut>
<keycombo action="simul"
>&Ctrl;<keycap
>N</keycap
></keycombo>
</shortcut>
<guimenu
>File</guimenu>
<guimenuitem
>New</guimenuitem>
</menuchoice
></term>
<listitem
><para
><action
>Creates a new document</action
></para
></listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
<term
><menuchoice>
<shortcut>
<keycombo action="simul"
>&Ctrl;<keycap
>S</keycap
></keycombo>
</shortcut>
<guimenu
>File</guimenu>
<guimenuitem
>Save</guimenuitem>
</menuchoice
></term>
<listitem
><para
><action
>Saves the document</action
></para
></listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
<term
><menuchoice>
<shortcut>
<keycombo action="simul"
>&Ctrl;<keycap
>Q</keycap
></keycombo>
</shortcut>
<guimenu
>File</guimenu>
<guimenuitem
>Quit</guimenuitem>
</menuchoice
></term>
<listitem
><para
><action
>Quits</action
> &jovie;</para
></listitem>
</varlistentry>
</variablelist>
</para>

</sect2>

-->

<!-- ====================================================================== -->

<chapter id="developers">
<title
>Aanwijzingen voor ontwikkelaars van &jovie;</title>

<para
>&jovie; heeft twee Application Programmer Interfaces (APIs): </para>

<itemizedlist>
<listitem
><para
>De Tekst-tot-spraak API van &kde; waarmee programmeurs hun toepassing TTS mogelijkheden meegeven. Toepassingen communiceren met &jovie; via &DBus;.</para
></listitem>
<listitem
><para
>De &jovie; tekst-naar-spraak-plugin API, die gebruikt wordt om de spraaksynthesizer-plugins aan &jovie; toe te voegen, zodat &jovie; met een nieuwe spraaksynthesizer-engine kan werken.</para
></listitem>
</itemizedlist>

<para
>De volgende sectie geeft een korte beschrijving van de  Tekst-tot-spraak API &DBus; interface van &kde;. De volledige documentatie van beide API's kunt u vinden op de <ulink url="http://accessibility.kde.org/developer/kttsd/"
> &kde; Accessibility</ulink
> website (http://accessibility.kde.org). </para>


<!-- ...................................................................... -->


<sect1 id="dbus-interface">
<title
>De &jovie; &DBus; interface</title>

<para
>Toepassingen vragen Tekst-tot-spaak diensten aan via het &kde; &DBus; interface naar het programma <command
>jovie</command
> object <command
>KSpeech</command
>. </para>

<para
>Geef het volgende opdrachten in een &konsole;.</para>

<para
>Wanneer &jovie; nog niet actief is</para>

<para
><userinput
>jovie</userinput
></para>

<para
>Om een tekstopdracht in de wachtrij te plaatsen</para>

<para
><userinput
>qdbus org.kde.jovie /KSpeech zegt "<replaceable
>tekst</replaceable
>" "<replaceable
>opties</replaceable
>"</userinput
></para>

<para
>waarbij <userinput
><replaceable
>tekst</replaceable
></userinput
> de tekst is die voorgelezen dient te worden en <userinput
><replaceable
>opties</replaceable
> </userinput
> de taalcode is zoals bijvoorbeeld <userinput
><replaceable
>en</replaceable
></userinput
>, <userinput
><replaceable
>nl</replaceable
></userinput
>, &etc;</para>

<para
>Voorbeeld.</para>

<para
><userinput
>qdbus org.kde.jovie /KSpeech zegt "Dit is een test." "nl"</userinput
></para>

<para
>Er zijn nog meer opdrachten die u gebruiken kunt. Voor een lijst van alle mogelijke opdrachten </para>

<para
><userinput
>qdbus org.kde.jovie /KSpeech</userinput
></para>

<para
>of lees de <ulink url="http://accessibility.kde.org/developer/kttsd/"
> &kde; Tekst-tot-spraak API</ulink
> online.</para>

</sect1>

</chapter>

<!-- ====================================================================== -->

<chapter id="faq">
<title
>Vragen en Antwoorden</title>
&reporting.bugs; &updating.documentation; <qandaset id="faqlist">
<qandaentry>
<question>
<para
>Ik moet helemaal opnieuw beginnen. Hoe kan ik &jovie; volledig afsluiten?</para>
</question>
<answer>
<para
>Geef de volgende opdracht in een &konsole;: <programlisting
>kquitapp jovie
</programlisting>
</para>
</answer>
</qandaentry>
<qandaentry>
<question>
<para
>Hoe kan ik de debuguitvoer van <command
>jovie</command
> zien?</para>
</question>
<answer>
<para
>Open een &konsole;-venster. Start dan <command
>jovie</command
>.</para>
</answer>
</qandaentry>
<qandaentry>
<question>
<para
>Geen van de genoemde spraaksynthesizers ondersteunen mijn taal. Waar kan ik een synthesizer voor mijn taal krijgen?</para>
</question>
<answer>
<para
>Probeer het met Google(tm). Deze <ulink url="http://tcts.fpms.ac.be/synthesis/mbrola/mbrtts.html"
>link</ulink
> kan ook helpen. Wanneer u een vrijgegeven synthesizer-engine vindt die de door u gewenste taal ondersteunt en ondersteuning voor &jovie; wilt toevoegen, neem dan contact op met het ontwikkelteam. Open-source synthesizers zijn speciaal welkom. Wanneer u een commerciële synthesizer kent, kunt u misschien de maker ervan overtuigen een vrije kopie aan het &jovie; ontwikkelteam te geven. In de tussentijd kunt u proberen de synthesizer te laten werken met een backend met spraak-verdeler commando's.</para>
</answer>
</qandaentry>
<qandaentry>
<question>
<para
>Ik heb het &HTML; &XML;-omvormerfilter geconfigureerd, maar bij het gebruiken van de Festival-plugin worden internetpagina's niet voorgelezen.</para>
</question>
<answer>
<para
>Door een fout in Festival 1.95 beta, dient u de <command
>rab_diphone</command
> stem (Britse man) te installeren om SABLE te laten werken, zelfs wanneer u deze stem niet gebruikt om internetpagina's te laten voorlezen. En kontroleer ook of het <command
>xsltproc</command
> hulpprogramma geïnstalleerd is en in u PATH-omgevingsvariabelen staat</para>
</answer>
</qandaentry>
<qandaentry>
<question>
<para
>Bepaalde karakters of punctuaties schijnen fouten in de synthesizer te veroorzaken, zodat gehele zinnen weggelaten of Bargoens uitgesproken worden. Wat kan ik daartegen doen?</para>
</question>
<answer>
<para
>Kontroleer eerst of de <guilabel
>Tekensetcodering</guilabel
> optie in het sprekerinstellingenscherm op de goede waarde voor de betreffende taal ingesteld is. Wanneer bepaalde woorden of karakters problemen geven, kunnen deze misschien door een tekstvervangerfilter opgeheven worden. Zie <xref linkend="filters"/>.</para>
</answer>
</qandaentry>
</qandaset>
</chapter>

<!-- ====================================================================== -->

<chapter id="credits">

<!-- Include credits for the programmers, documentation writers, and
contributors here. The license for your software should then be included below
the credits with a reference to the appropriate license file included in the KDE
distribution. -->

<title
>Dankbetuigingen en Licentie</title>

<para
>&jovie; </para>
<para
>Program Copyright &copy; 2002 Jos&#233; Pablo Ezequiel "Pupeno" Fern&#225;ndez <email
>pupeno@kde.org</email
> </para>
<para
>Huidige onderhouder: Jeremy Whiting <email
>jpwhiting@kde.org</email
> </para>
<para
>Medewerkers: <itemizedlist>
<listitem
><para
>Gary Cramblitt <email
>garycramblitt@comcast.net</email
></para>
</listitem>
<listitem
><para
>Olaf Schmidt <email
>ojschmidt@kde.org</email
></para>
</listitem>
<listitem
><para
>Gunnar Schmi Dt <email
>gunnar@schmi-dt.de</email
></para>
</listitem>
<listitem
><para
>Paul Giannaros <email
>ceruleanblaze@gmail.com</email
></para>
</listitem>
</itemizedlist>
</para>

<para
>Documentatie Copyright &copy; 2009 Jeremy Whiting <email
>jpwhiting@kde.org</email
> &copy; 2004 Gary R. Cramblitt <email
>garycramblitt@comcast.net</email
> </para>

&meld.fouten;&vertaling.antoon; 
&underFDL; &underGPL; <note
><para
>De spraaksynthesizers, die door &jovie; gebruikt worden, hebben hun eigen licenties die u in de betreffende documentatie of op de webpagina kunt vinden. Enkele stemmen hebben hun eigen licentie.</para
></note>

</chapter>

<!-- ====================================================================== -->

<appendix id="installation">
<title
>Installatie</title>

<!-- ...................................................................... -->


<sect1 id="getting-kapp">
<title
>Hoe &jovie; te verkrijgen</title>

<!-- This first entity contains boiler plate for applications that are
part of KDE CVS.  You should remove it if you are releasing your
application -->

<para
>&install.intro.documentation; </para>

<para
>Debian installatiecommando: <command
>apt-get install kdeaccessibility</command
></para>

<note>
<para
>U kunt koppelingen naar bron en binaire pakketten vinden op de <ulink url="http://accessibility.kde.org/developer/kttsd/"
> &kde; Accessibility</ulink
> webpagina (http://accessibility.kde.org).</para>

<para
>Wanneer u toegang heeft tot het &kde; broncodearchief, kunt u het pakket  <command
>kdeaccessibility</command
> met daarin &jovie; downloaden. &jovie; vind u in de map <filename class="directory"
>jovie</filename
>. Bovendien kunt u broncode van kdeaccessibility vinden onder <ulink url="ftp://ftp.kde.org/pub/kde/"
> ftp://ftp.kde.org/pub/kde/</ulink
>.</para>
</note>

</sect1>

<!-- ...................................................................... -->


<sect1 id="requirements">
<title
>Benodigdheden</title>

<para
>Verplichte benodigdheden:</para>

<para>
<itemizedlist>
<listitem
><para
>&kde; versie 4.4 of hoger.</para
></listitem>
<listitem
><para
>spraak-verdeler versie 0.67 of hoger.</para
></listitem>
<listitem
><para
>Een spraaksynthesizer. De volgende synthesizers en gesproken talen worden op dit moment ondersteund.</para>

<para>
<informaltable id="synth-engines">
<tgroup cols="2">
<tbody>

<row>
<entry
>Espeak</entry>
<entry
>Controleer <ulink url="http://espeak.sourceforge.net/languages.html"
>http://espeak.sourceforge.net/languages.html</ulink
> voor de huidige lijst van ondersteunde talen</entry>
</row>

<row>
<entry
>Festival</entry>
<entry
>Amerikaans engels, Brits, Spaans, Duits, Fins, Tsjechisch, Pools, Russisch, Italiaans, Frans-canadees, Kiswahili, Zulu, en Ibibio</entry>
</row>

</tbody>
</tgroup>
</informaltable>
</para>

<para
>KTTSD werkt ook met elke spraaksynthesizer, die vanuit een &konsole; gestart kan worden.</para>

<note
><para
>De lijst van de hierboven getoonde talen kan niet volledig of verouderd zijn. Kijk naar de specificatie van elke  synthesizer voor een volledige lijst van de ondersteunde talen. Kijk voor extra informatie, die nog niet in dit handboek opgenomen is, op de <ulink url="http://accessibility.kde.org/developer/kttsd/index.php"
> &jovie;</ulink
> website . </para
></note>

<note>
<para
>spraak-verdeler gebruikt een flexibele plugin architectuur voor spraaksynthesizers. Wanneer u &jovie; wilt uitbreiden met een ander synthesizer, kunt u contact opnemen met het ontwikkelteam. </para>
</note>

<para
>Specifieke instructies voor elk van de synthesizers kunt u in <xref linkend="configuration"/> vinden. </para>
</listitem>
</itemizedlist>
</para>

<para
>Optionele komponenten:</para>

<para>
<itemizedlist>

<listitem>
<para
>Het hulpprogramma <command
>xsltproc</command
> wordt voor de ondersteuning van SSML en voor de XML-omvormerfilter gebruikt, maar is niet vereist. Debian gebruikers kunnen xsltproc installeren met het commando <command
>apt-get install xsltproc</command
>.</para>
</listitem>

</itemizedlist>
</para>

</sect1>

<!-- ...................................................................... -->


<sect1 id="compilation">
<title
>Compileren en installeren</title>

<!-- This entity contains the boilerplate text for standard -->
<!-- compilation instructions.  If your application requires any -->
<!-- special handling, remove it, and replace with your own text. -->

<!-- &install.compile.documentation; -->

<para
>Om &jovie; te kunnen compileren heeft u een recente (&kde; 4.4 of hoger) kopie van de &kde; ontwikkelbestanden, inclusief kdelibs en de ontwikkelbestanden voor de spraak-verdeler nodig.</para>

<para
>Wanneer u de &jovie; broncode uit het <filename
>kdeaccessibility </filename
> broncodearchief gedownload heeft of de tarball die elke nacht gemaakt wordt, gebruik dan de volgende commando's om te compileren en te installeren. </para>

<programlisting
>cd kdeaccessibility
mkdir build
cd build
cmake ../
make
sudo make install
</programlisting>

</sect1>

<!-- ...................................................................... -->


<sect1 id="configuration">
<title
>Configuratie</title>

<para
>Verzeker u ervan dat de spraak-verdeler werkt met uw spraaksynthesizerengine alvorens &jovie; te gebruiken. Het shell-script spd-conf kan daarvoor worden gebruikt.</para>

<note
><para
>&jovie; in &kde; 4.5 is hernoemd van KTTSD en kttsmgr. In de toekomst zal &jovie; worden gebruikt om de spraak-verdeler direct te gebruiken zonder spd-conf. </para
></note>

<!-- ====================================================================== -->

</sect1>

</appendix>

&documentation.index;
</book>

<!--
Local Variables:
mode: xml
sgml-minimize-attributes:nil
sgml-general-insert-case:lower
sgml-indent-step:0
sgml-indent-data:nil
End:

vim:tabstop=2:shiftwidth=2:expandtab
-->